Bài Nói Chuyện về chuyến đi cứu trợ Népal - bài 2

Bài nói chuyện của TT Giác Đẳng về chuyến đi cứu trợ Népal (bài 2)

TT Giác Đẳng  tường trình về chuyến đi cứu trợ Népal trong lớp Phật Pháp Buddhadhamma- bài 2. Ngày 24-6-2015. Minh Hạnh chuyển biên

TT Giác Đẳng:Bài tường trình hôm nay nói về đại lễ Phật Đản được tổ chức tại Thánh Địa Lumbini. 

Điều đầu tiên được nói đến là, chúng ta thường có câu hỏi Đức Phật là người Népal hay Ấn Độ? 

Câu hỏi đó thật ra không xác thật bởi vì biên giới của Ấn Độ thay đổi theo từng thời gian và đất nước Népal ngày nay cũng là một lãnh thổ được hình thành ở trong một thời điểm nào đó sau này. Như chúng tôi có trình bày: thời Đức Phật còn tại thế ở trong 16 vương quốc tại vùng Trung Ấn ở dưới chân Hy Mã Lạp Sơn có 4 tiểu quốc: tiểu quốc giòng Thích Ca bên nội  Đức Thế Tôn, tiểu quốc  giòng Kolya bên ngoại, tiểu quốc Mallà có kinh đô là Kusinàrà (Câu Thi Na) nơi Đức Thế Tôn viên tịch Niết-bàn và tiểu quốc Vajjì nơi giòng tộc Vaishali tạo lập một quốc gia dân chủ trong hình thức dân chủ đại nghị chúng ta được biết ngày nay. Thì về sau này trước những rời đổi của lịch sử đặc biệt khi người Anh xâm lăng Ấn Độ biến Ấn Độ thành thuộc địa họ đã vẽ lại biên giới, trong lúc vẽ biên giới giữa Ấn Độ và Népal không ai nghĩ đến một phần rất quan trọng của lịch sử Đạo Phật lại nằm ở bên kia biên giới của Népal, và vùng đất đó và ngày nay chúng ta được biết đến là City Siddhartha - thành phố Sĩ Đạt Đa trong đó bao gồm Thánh Địa Lumbini cả cổ thành Ca Tỳ La Vệ thời xưa. 

Khi sang cứu trợ bên Népal nhân dịp này phái đoàn đã đến Thánh Địa Lâm Tỳ Ni để chiêm bái Thánh Địa, bên cạnh đó đặc biệt tổ chức lễ Phật Đản trong mùa Vesak tháng 4 âm lịch của chúng ta là tháng Vesak. Điểm đầu tiên phải nói chưa bao giờ đến chiêm bái Thánh Địa nơi Đức Thế Tôn đản sanh trong thời điểm trời rất nóng khác hẳn hoàn toàn với không khí mát mẻ những lần đi hành hương vào cuối năm hay đầu năm Dương lịch tức là từ tháng 10 cho đến tháng 3. Và năm nay đi vào mùa này rất  nóng.

Vì có liên lạc trước do đó khi đặt chân đến Lumbini việc đầu tiên là chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông đã đến gặp Ngài Maitre, Ngài là vị trưởng lão của Phật Giáo Népal và đồng thời Ngài cũng là vị trưởng lão ở trong vùng Thánh Địa Lumbini. Bản thân của Ngài được xem như  vị đại diện  về phía Phật Giáo để nói chuyện với chính quyền tại vì Ngài là người Népal do đó Ngài thông thạo quen biết tất cả những chùa chiền tất cả những sinh hoạt chung quanh Thánh Địa Lumbini. Cũng phải nói thêm  chung quanh Thánh Địa Lumbini chính phủ Népal đã làm theo yêu cầu của Liên Hiệp Quốc lập một vùng đất riêng biệt trên 2 ngàn mẫu ở trong đó họ gọi là Lumbini world Peace Project (World Center for Peace and Unity). tức là đề án hoà bình của Lum Tì Ni. Trong dự án Hòa Bình với mảnh đất rộng này người ta có nhiều ngôi chùa Phật Giáo phân theo các tông phái.

Thật ra thì giờ phái đoàn không có nhiều, phái đoàn đến vào buổi trưa và ngày hôm sau tổ chức lễ Phật Đản, thú thật  trong đời chúng tôi chưa bao giờ tổ chức lễ Phật Đản ở vùng đất xa lạ vùng đất tương đối không quen thuộc nhiều với thời gian cực kỳ ngắn như vậy. Sau khi gặp Ngài Maitri nói phải bắt tay làm việc liền và trưa hôm đó Ngài đưa phái đoàn đến 11 ngôi chùa trong chung quanh Thánh Địa kể cả chùa Thái, chùa Miến Điện, chùa Cambochia , chùa Tích Lan, chùa Népal, chùa Tây Tạng, chùa Trung Hoa, chùa Nhật Bản, chùa Đại Hàn, chùa Áo, và một ngôi chùa khác của Phutan để cung thỉnh Chư Tăng tham dự đại lễ Phật Đản. Có lẽ chúng tôi nói như vậy nghe rất đơn giản nhưng thật sự không có đơn giản bởi vì thời tiết rất nóng, chúng tôi rất lo là trong phái đoàn có Sư Nguyên Thông cũng cao tuổi nhưng đặc biệt Sư rất hài hòa và rất chịu khó, đi chỗ nào Sư cũng thoải mái, có một vị trong phái đoàn gần như muốn xỉu tại vì trời nóng. Ở Mỹ tưởng tượng cái nóng 105, 108 độ F  đi xe không có máy lạnh và những nơi đến thì nóng. 

Có 3 điểm chúng tôi nhận thấy trong việc đi cung thỉnh Chư Tăng, thứ nhất vào mùa nóng Chư Tăng  tại Thánh Địa Lâm Tì Ni không có nhiều, các vị đều đi nơi khác tại vì quá nóng, điều đó dễ dàng nhận thấy. Thứ hai , con số Chư Tăng Ni còn lại giữ Thánh Địa ít và đa số các Ngài đều đang nỗ lực đi cứu trợ tại vùng động đất chung quanh Kathmandu do đó số còn lại tương đối như ở chùa có vài ba vị thì một vài vị đi một vài vị ở lại giữ chùa. Và điểm thứ ba chúng tôi nhận thấy đó là Ngài Maitri rất  quen thuộc và có ảnh hưởng rất lớn. Chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông nhận ra ngay rằng nếu không có Ngài thì không dễ dàng gì để mình mời thỉnh được Chư Tăng Ni, cuối cùng con số danh sách Ngài ghi được là trên 100 vị, ngày lễ thì đúng 101 vị.

Sau khi thỉnh Chư Tăng xong về lại chùa Thái, đêm đó chúng tôi ở tại chùa Thái, nơi chúng tôi ở là một phước xá tương đối phòng ốc tốt, chỉ có điều trời rất nóng nhưng chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông cũng tùy duyên, ở đâu thì sống theo đó thôi, vấn đề quan trọng mình thấy đó là đã thỉnh được một số lớn Chư Tăng. Còn về thực phẩm Ngài Maitri đã liên lạc với khách sạn nấu, vấn đề còn lại một vài chi tiết khác như hương đăng hoa quả  Ngài cũng chỉ định một số nhân sự để giúp lo. Về việc này thì cũng thành thật mà nói phái đoàn chỉ lo về mặt tài chánh còn về tổ chức  phần lớn Ngài Maitri hổ trợ rất nhiều.

Sáng hôm sau chúng tôi rời chùa Thái sớm đi ra Thánh Địa lạy Phật cũng như giới thiệu một ít về khu di tích lịch sử rất quan trọng của Phật Giáo thế giới ở trong đó kể cả thạch trụ của vua A Dục và phiến đá đánh dấu nơi Đức Thế Tôn đản sanh. Rồi chuẩn bị buổi lễ có sự có giúp đỡ của Ngài Maitri cũng như một số qúi Phật tử chuẩn bị hương đăng, một số các vị tu nữ tại Metta Center đệ tử của Ngài Maitri cũng đến phụ giúp. Chư Tăng đến giờ cử hành lễ qúi Ngài đến.

Phái đoàn lựa chọn nơi để hành lễ  dưới một cội cây bồ đề, cây bồ đề đó được trồng do ông Uthant, vị Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc người Miến Điện, khi Thánh Địa Lumbini được khai quật được biết tới và ông Uthant bấy giờ làm Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc đặt chân đến nơi này ông đã đặc biệt  trồng cây Bồ Đề này. Tàng cây Bồ Đề  cao lớn che bóng mát một khu vực lớn, tất cả Chư Tăng Ni Phật tử qùi hướng về nơi Đức Thế Tôn đản sanh cách hồ nước nơi Hoàng Hậu Maya đã từng xử dụng để tắm sau khi hạ sanh Thái Tử. Chúng tôi ước chừng có lẽ đối diện với trụ đá của vua A Dục khoảng chừng 20 thước và một hình ảnh Thánh Địa hiện ra trước mắt trọn vẹn đầy đủ khi  Chư Tăng tổ chức lễ dưới cội Bồ Đề.

Buổi lễ thực hiện tương đối sớm, bắt đầu lúc 10:00 giờ sáng, sau lời của Ngài Trưởng Lão Maitri  chúng tôi nói một vài lời: 

Thứ nhất để cám ơn sự hứa khả của Chư Tôn trở về tham dự lễ Phật Đản trong một dịp hết sức đặc biệt. 

Thứ hai, thành tâm tán thán công hạnh của qúi Ngài đã ở lại gìn giữ Thánh Địa duy trì sự có mặt của Phật Giáo trong điều kiện rất khó khăn về nhiều phương diện nhất là về thời tiết. Điều chúng tôi muốn nói đặc biệt là ngoài những tháng hành hương thì những tháng còn lại trong năm  tương đối rất vắng, chùa nào cũng phải tự lo lấy bằng tài chánh tự túc của mình. Phật tử chung quanh vùng không giúp đỡ gì về tài chánh cho các chùa, những chùa ngoại quốc ở đó thì hầu như phải tự túc bằng cách này hay cách khác. 

Và điều thứ ba chúng tôi muốn nói lời cảm kích đó là trong nỗ lực để cứu trợ cho nạn nhân Népal, thì nhận thấy có sự tham gia rất tích cực của cộng đồng Phật Giáo quốc tế và đặc biệt  hôm nay tổ chức lễ Phật Đản ngay nơi Đức Thế Tôn đã ra đời và vào thời điểm mùa Phật Đản mùa Vesak đồng thời cũng tổ chức lễ cầu nguyện cho những nạn nhân Népal những người mất cũng như những người còn.

Sau lời nói chuyện của chúng tôi Ngài Maitri đã yêu cầu phái đoàn VN cử hành phần nghi thức đầu tiên với thời lượng qui định 20 phút, thì giờ còn lại dành cho các phái đoàn khác. Chúng tôi trong tư cách  phái đoàn đứng ra tổ chức lễ Phật Đản chúng tôi tụng kinh bắt đầu thì chúng tôi nghĩ phần kinh Pali chúng tôi với ĐĐ Nguyên Thông tụng nhưng ngay khi bắt đầu bài kinh thì toàn thể Chư Tăng Nam Tông cùng đồng thanh cất lời tụng. Chư Tăng Nam Tông có sự đặc biệt dù đó là Tích Lan, Thái Lan, Miến Điện, Lào, Cambochia v.v... khắp thế giới thì đều tụng kinh Pali giống nhau. Do vậy 20 phút đầu giống như một nghi thức chính thức của Chư Tăng Ni theo Phật Giáo Nam Truyền, rồi phần tiếp theo Chư Tăng Thái Lan cũng tụng một bài theo âm giọng của Phật Giáo Thái Lan nhưng không dài lắm chỉ có 8 phút Và tiếp đến là Chư Tăng Đại Hàn, Chư Tăng Nhật Bản, Chư Tăng Trung Hoa, Chư Tăng Tây Tạng. Riêng về Chư Tăng Nhật Bản có Ngài HT 81 tuổi, lớn tuổi nhưng rất phương phi, chúng tôi rất kính mến tư cách rất nhẹ nhàng rất tùy hỉ của Ngài. Khi Ngài tụng kinh thì phải nói rằng sau đó  chính ĐĐ Nguyên Thông cũng nhìn nhận với chúng tôi là lúc nghe Ngài tụng kinh cả chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông rất là lo, tại vì Ngài lớn tuổi mà Ngài tụng chúng tôi không rõ kinh gì nhưng  Ngài tụng một mình mặc dầu đi với Ngài có một vị TT người Nhật Bản cũng trẻ và có một sư cô nữa nhưng  Ngài tụng một mình và  hơi của Ngài mình phải nói rằng Ngài vật dụng  sức rất nhiều đến đỗi chúng tôi cảm thấy rất là lo vì không biết có ảnh hưởng đến Ngài không nhưng phải nói rằng cách tụng của Ngài rất thành tâm, Ngài rất chú tâm để làm thế nào có một không khí rất trang nghiêm. 

 Đặc biệt, chúng tôi cũng thỉnh Chư Tăng của một ngôi chùa của Áo quốc ở tại Lumbini, đặc biệt là Chư Tăng người Áo tức là người Austria từ Âu Châu qua lập một ngôi chùa có dáng dấp một cái đền của LaMã nhưng bên trong thờ một vườn Lâm Tì Ni Đức Phật đản sanh và họ tu theo truyền thống Mật Tông, họ tụng kinh Phật Giáo Kim Cang Thừa rất hay, chư tăng cũng đến rất đông.

Chùa Áo Quốc thờ vườn Lum Tì Ni

Chư Tăng Trung Hoa cũng tụng với tương đối là dài, mặc dầu Đài Hàn, Trung Hoa, Nhật Bản, Áo quốc, Phutan mỗi nước chỉ có 8 phút nhưng qúi Ngài thật sự  đã đem tất cả thành tâm để cầu nguyện một đại lễ Phật Đản theo cách thế tổ chức của một cộng đồng quốc tế.

Sau khi phần nghi thức lễ Phật Đản xong Ngài Maitri  thay mặt cho phái đoàn cảm ơn Chư Tôn Đức nhất là sự hứa khả của qúi Ngài đến tham dự đại lễ. Con số Chư Tăng ghi nhận được là 101 vị Tăng Ni thuộc 11 quốc gia khác nhau từ trong khuôn viên của Thánh Địa mọi người dời sang bên chùa Népal đó là ngôi chùa lịch sử cất kế bên Thánh Địa, ngôi chùa đầu tiên sau khi tìm thấy trụ đá của vua A Dục  đã cất ngôi chùa này và ngôi chùa này gắng bó với một nhân vật lịch sử  đó là ông Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc ông Uthant, ông là người Miến Điện làm Tổng Thư Ký đầu tiên người Á Châu.

Buổi sáng sớm chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông đi với Ngài Maitri đến đây nhìn thấy bên vách tường có quạt có đèn nhưng tới giờ làm lễ trai tăng cúng dường thì lại không có điện, dĩ nhiên không có điện thì không có đèn không có quạt, và trời thì rất nóng. Chúng tôi hết sức cảm ơn ban quản trị chùa Népal theo sự hướng dẫn của Ngài Maitri và các vị tu nữ của Metta Center đã nỗ lực sắp xếp trong chánh điện. Tất cả có 4 hàng Chư Tăng Ni ngồi trong không khí rất trang nghiêm nhưng trời rất nóng, nóng đến đỗi chúng tôi ngồi có 10 phút mà mồ hôi ra ướt cả áo y, Tuy nhiên không khí trang nghiêm của Chư Tăng và đặc biệt nhìn thấy Chư Tăng Ni về tham dự đại lễ phải nói trong lòng cảm kích. 

Chúng tôi phải thưa là hầu hết tất cả các ngôi chùa, chùa nào cũng sung túc về vật chất, tại vì đem tiền từ Nhật Bản, từ Thái Lan, Miến Điện từ các nước qua nhưng các Ngài vì đạo tình vì sự mời thỉnh của phái đoàn đã đến đề dùng một bữa cơm thì cảm kích rất là nhiều. Chúng tôi hướng dẫn qúi Phật tử đọc lời tác bạch bằng tiếng Phạn để cúng dường lên Chư Tăng, thực phẩm cũng như lễ phẩm. Sau khi chúng tôi hướng dẫn qúi vị tác bạch thì Chư Tăng đọc kinh chúc phúc, tụng kinh chúc phúc xong bắt đầu qúi Phật tử cúng dường thực phẩm. Cách cúng dường thực phẩm theo truyền thống của Phật Giáo Tích Lan đó là mỗi vị có một đĩa và những người mang cơm lúc đó có chừng 6 món ăn khác nhau kể cả canh đan là canh bằng đậu và họ để trong chén, thức ăn thì để chung trong đĩa. Tuần tự họ đến từng đĩa của Chư Tăng để trước mặt để cúng dường. Khách sạn Mini Crystal chuẩn bị thức ăn tương đối tốt, chúng tôi thấy hài lòng là thức ăn hôm đó tương đối rất tươm tất. Sau khi qúi Phật tử đã cúng dường thực phẩm đến Chư Tăng thì có đại diện của phái đoàn để cúng dường tịnh tài. Cúng dường tịnh tài là có những bao thư có tiền để cúng dường lên Chư Tăng. 

Khi tương đối mọi việc đã lắng đọng ổn thoả chúng tôi thỉnh ĐĐ Nguyên Thông đại diện phái đoàn nói vài lời đặc biệt cảm tạ Chư Tôn Đức. Rất là hoan hỉ đi trong phái đoàn  bản thân của ĐĐ Nguyên Thông là một vị tiến sĩ về giáo dục và  giáo sư dạy học tại Hoa Kỳ do đó về vấn đề sinh ngữ hoàn toàn không có trở ngại khi cần thiết, nên chi có những lúc chúng tôi nhờ ĐĐ chia sẻ trình bạch hay phát biểu  rất là thuận tiện. Mặc dù chuyến đi thì chỉ có chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông là người xuất gia trong phái đoàn nhưng  cũng phải nói sự chia sẻ với nhau rất nhiều vì khả năng về sinh ngữ của ĐĐ Nguyên Thông nên ĐĐ thay mặt cho phái đoàn của Giáo Hội để nói lên lời tri ân chân thành đối với Chư Tôn Đức cũng như tán thán công hạnh của qúi Ngài đặc biệt  đã đến tham dự lễ Phật Đản do Giáo Hội tổ chức và cũng như một lần nữa nói lên nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong việc cứu giúp người Népal. 

Chúng ta tin rằng những gì tất cả chúng ta làm trong việc tổ chức đại lễ Phật Đản chung và cầu nguyện cho những nạn nhân thiên tai mang một ý nghĩa rất lớn trong sự mang lại niềm an ủi xoa dịu nỗi khổ đau bất hạnh  những nạn nhân thiên tai đã phải gánh chịu trong thời gian vừa qua. Sau lời của ĐĐ Nguyên Thông, Ngài Maitri đã có một vài lời trước khi Chư Tăng hoàn tất trai tăng vào buổi trưa. 

Như vậy đại lễ Phật Đản tại Lumbini có 2 phần, phần chánh lễ ngay tại Thánh Địa đó là phần nghi thức, còn phần trai tăng cúng dường ở trong chùa Népal nằm kế bên vì chúng ta không tổ chức ăn uống ở trong Thánh Địa.

Có 3 điểm trong phái đoàn đặc biệt rất hoan hỉ và chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông chia sẻ với nhau là ở trong thời gian rất ngắn nhưng nhờ sự hổ trợ tận tình của Ngài Trưởng Lão Maitri đã cung thỉnh được 101 Chư Tăng về tham dự. Thứ hai , đó là một điều khó quên trong cuộc đời  mình tổ chức Phật Đản ngay mùa Khánh Đản và ở nơi Đức Thế Tôn đản sinh, đó là một kỷ niệm rất lớn rất hoan hỉ. Điểm thứ ba, khi Ngài Maitri hỏi chúng tôi về việc thỉnh cúng dường trai tăng  mình muốn thỉnh bao nhiêu vị, chúng tôi trả lời càng nhiều càng tốt, bao nhiêu vị cũng được và Ngài hỏi thêm có các vị sadi, tu nữ thì có mời trai tăng cúng dường không chúng tôi trả lời rất hoan hỉ để mời, do vậy kể cả những vị sadi và kể cả những vị tu nữ phái đoàn đều cúng dường đồng đều như nhau. Chúng tôi và ĐĐ Nguyên Thông chia sẻ được những điều đó bởi vì khi chúng ta cúng dường nhất là về thực phẩm hay tịnh tài thì tất cả những ai tu tập chúng ta đều nghĩ đến và đều hoan hỉ chứ không phân biệt đây là những vị ĐĐ , đây là những vị TT đây là những vị nam tu sĩ v.v... mà tất cả các tăng ni tất cả tỳ kheo sadi đều hoan hỉ để cúng dường . 

Chúng tôi có cảm tưởng như một ngày lễ Phật Đản có rất nhiều những người con của Đức Phật từ nhiều quốc gia, từ nhiều ngôn ngữ, từ nhiều văn hóa quây quần với nhau. Và tuy một đại lễ tổ chức với thời gian chuẩn bị rất ngắn, đúng ra chỉ có 24 tiếng đồng hồ, trong 24 tiếng đồng hồ đó để hoàn tất buổi lễ mang tánh Quốc Tế  tại Thánh Địa chúng tôi cũng phải thưa với qúi vị đó là thời gian ngắn kỷ lục nhưng tất cả trong 10 người trong phái đoàn, đặc biệt là ĐĐ Nguyên Thông và chúng tôi đều cảm thấy rất vui ở một điểm là  điều đó có thể xảy ra được mặc dù trời rất nóng và thời gian rất ngắn. 

Dù sao cũng phải nói  chúng ta đã làm một việc rất có ý nghĩa đối với Đức Phật, ý nghĩa đối với bản thân của chúng ta, và ý nghĩa đối với những nạn nhân thiên tai. Dù là điều này đặt trên phương diện tín tâm để hồi hướng phước cho những người đã mất và cầu nguyện cho những người còn sống. Sau đó thì phái đoàn mới thật sự bắt tay vào việc cứu trợ ở tại những vùng động đất./.